KIRIM-KONGO KANAMALI ATEŞİ
Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Nedir?
Kırım-Kongo Hemorajik Ateş (KKHA),keneler tarafından taşınan Nairovirüs
isimli bir mikrobiyal etken tarafından neden olunan ateş, cilt içi ve
diğer alanlarda kanama gibi bulgular ile seyreden hayvan kaynaklı bir
enfeksiyondur. Son yıllarda tedavide görülen gelişmelere rağmen, bu
enfeksiyonlarda ölüm oranları hala yüksektir.
Keneler Nasıl Tanınır ve Nerelerde Bulunur?
Keneler otlaklar, çalılıklar ve kırsal alanlarda yaşayan küçük oval
şekillidir. 6-8 bacaklı, uçamayan, sıçrayamayan hayvanlardır. Hayvan ve
insanların kanlarını emerek beslenirler ve bu sayede hastalıkları insanlara
bulaştırabilirler.
Ülkemiz kenelerin yaşamaları için coğrafi açıdan oldukça uygun bir yapıya
sahiptir. Türlere göre değişmekle beraber kenelerin, küçük kemiricilerden,
yaban hayvanlarından evcil memeli hayvanlara ve kuşlara (özellikle
devekuşları) kadar geniş bir konakçı spektrumları mevcuttur.
Kimler Risk Altındadır?
Hastalık genellikle meslek hastalığı şeklinde karşımıza çıkar.
Tarım ve hayvancılıkla uğraşanlar
Veterinerler
Kasaplar
Mezbaha çalışanları
Sağlık personeli özellikle risk gurubudur.
Kamp ve piknik yapanlar, askerler ve korunmasız olarak yeşil alanlarda
bulunanlar da risk altındadır.
Henüz ergin olmamış Hylomma soyuna ait keneler, küçük omurgalılardan kan
emerken virüsleri alır, gelişme evrelerinde muhafaza eder; ergin kene
olduğunda da hayvanlardan ve insanlardan kan emerken bulaştırır.
Kuluçka Süresi Ne Kadardır?
Kene tarafından ısırılma ile virüsün alınmasını takiben kuluçka süresi
genellikle 1-3 gündür; bu süre en fazla 9 gün olabilmektedir. Enfekte kan,
ifrazat veya diğer dokulara doğrudan temas sonucu bulaşmalarda bu süre 5-6
gün, en fazla ise 13 gün olabilmektedir.
Belirtileri Nelerdir?
Ateş
Kırıklık
Baş ağrısı
Halsizlik
Kanama pıhtılaşma mekanizmalarının
bozulması sonucu;
- Yüz ve göğüste kırmızı döküntüler
ve gözlerde kızarıklık,
- Gövde, kol ve bacaklarda morluklar
- Burun kanaması, dışkıda ve idrarda kan görülür
- Ölüm karaciğer, böbrek ve akciğer yetmezlikleri
nedeni ile
olmaktadır.
Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinin Tanısı Nasıl Konulur?
Kanda virüse karşı oluşan antikorların taranması tanı için en sık
kullanılan yöntemdir. Bu göstergeler hastalığın başlangıcından sonra 6.
günden itibaren belirlenebilir.
Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Nasıl Kontrol Edilir ve Nasıl Korunulur?
Hastalığın bulaşmasında keneler önemli bir yer tutmaktadır. Bu nedenle kene
mücadelesi önemlidir fakat oldukça da zordur.
1. İnsanlar kenelerden uzak tutulabilir ise bulaş önlenebilir. Bu nedenle
de mümkün olduğu kadar kenelerin bulunduğu alanlardan kaçınmak gerekir.
2. Kenelerin yoğun olabileceği çalı, çırpı ve gür ot bulunan alanlardan
uzak durulmalı, bu gibi alanlara çıplak ayak yada kısa giysiler ile
gidilmemelidir.
3. Bu alanlara av yada görev gereği gidenlerin lastik çizme giymeleri,
pantolonlarının paçalarını çorap içine almaları,
4. Görevi nedeni ile risk grubunda yer alan kişilerin hayvan ve hasta
insanların kan ve vücut sıvılarından korunmak için mutlaka eldiven, önlük,
gözlük, maske v.b. giymeleri gerekmektedir.
5. Gerek insanları gerekse hayvanları kenelerden korumak için haşere kovucu
ilaçlar (repellent) olarak bilinen böcek kaçıranlar dikkatli bir şekilde
kullanılabilir. (Bunlar sıvı, losyon, krem, katı yağ veya aerosol şeklinde
hazırlanan maddeler olup, cilde sürülerek veya elbiselere emdirilerek
uygulanabilmektedir.)
6. Haşere kovucular hayvanların baş veya bacaklarına da uygulanabilir;
ayrıca bu maddelerin emdirildiği plâstik şeritler, hayvanların kulaklarına
veya boynuzlarına takılabilir.
7. Kenelerin bulunduğu alanlara gidildiği zaman vücut belli aralıklarla
kene için taranmalıdır.
8. Vücuda yapışmış keneler uygun bir şekilde kene ezilmeden, ağızdan veya
başından tutularak bir cımbız veya pens yardımıyla sağa sola oynatarak
alınmalıdır. Isırılan yer alkolle temizlenmelidir. Mümkünse kenenin tanı
için alkolde saklanması uygun olur.
(detaylı bilgi için
http:/kidshealth.org/parent/general/body/tick_removal.html)
9. Diğer canlılara ve çevreye zarar vermeden, haşere ilacı (insektisit) ile
uygulamanın uygun görüldüğü durumlarda çevre ilaçlanması yapılabilinir.
Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinin Tedavisi Nedir?
Hastalığın kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Hastaya destek tedavisi
yapılmalıdır.
Konuyu Hazırlayan: Dr Alp Akay - Dr.Başak Soyluoğlu
____________________
Zengin bir kalp yoksa , servet çirkin bir dilencidir
Perşembe, 16. Mayıs 2024 00:06
