Dünyanın en eski bayramı: Nevruz
Dünyanın en eski bayramı Nevruz, Türk dünyasında Göktürkler’in Ergenekon’dan çıkışı ve 12 hayvanlı Türk takviminde yeni yılın başlangıcı olarak 5 bin yıldan bugüne kutlanıyor.
ANKARA - Kimi topluluklar, bu günü Tanrı’nın dünyayı yarattığı gün, kimileri Nuh Peygamber’in yere ilk ayak bastığı gün, kimileri ise ilk insanın yaratıldığı gün olarak kutlarken, gece ile gündüzün eşit olduğu bu gün, bir bahar müjdecisi kabul ediliyor

Farsça “yeni gün” anlamına gelen Nevruz, dünyadaki çeşitli Türk topluluklarında “Noruz”, “Navrız”, “Ergenekon”, “Bozkurt”, “Çağan”, “Mart Dokuzu”, “Sultan Nevruz”, “Mart Bozumu” gibi adlarla anılıyor. Yüzyıllardır bu bayramı titizlikle muhafaza eden Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Afganistan ve Tacikistan, resmi tatil ilan ettikleri Nevruz’u, bir “milli bayram” olarak her yıl kutluyor.

COŞKUYLA KUTLANIYOR
Bütün Türk dünyasının coşku içinde kutladığı, gönüllerin geleceğe yönelik neşe, sevinç ve ümitle dolduğu bu özel günde, kederli olmak en büyük ayıp ve suç sayılıyor.

Kutlama törenlerinde bölgelere göre çok farklı oyunlar oynanırken, bu güne özel bazı yemekler pişiriliyor ve eğlenceler düzenleniyor. Topluca yenilen Nevruz yemeğinden sonra insanlar birbirlerinin yeni yılını kutluyor ve mezar ziyaretleri yapılıyor.

Bu günde dargınlar barıştırılırken, parçalanmak üzere olan aileler mahallenin ileri gelenleri tarafından barıştırılıyor. Fakirlere, kimsesizlere ve yaşlılara maddi ve manevi yardım eli uzatılıyor. Gençler, yakılan Nevruz ateşinin üzerinden atlıyorlar.

“ERGENEKON’DAN ÇIKIŞ”
Türk dünyasındaki yaygın inanışa göre, Nevruz, Göktürkler’in Ergenekon’dan çıkışı ve istiklalini kazandığı gün olarak kabul ediliyor.

Ebulgazi Bahadır Han’ın ölümsüz eseri “Secere-i Türk”te, Ergenekon menkıbesinde 400 yıl dört tarafı yüksek dağlarla çevrili bir vadide kalan Türk’ün, buradan baharın başladığı gün çıkarak, ata yurduna döndüğü ve hürriyetini, istiklalini kazandığı, dosta, düşmana Türk’ün varolduğunu tekrar duyurduğu bildiriliyor.


Bu nedenle, 21 Mart, bütün Türk dünyasında istiklalin kazanıldığı kurtuluş günü olarak kutlanıyor. Özellikle Orta Asya Türkleri, Nevruz Bayramı’nda yapılan toplantılarda Ergenekon Destanı’nı okuyarak, yeni nesillere de bu günün önemini anlatıyor. Türk dünyasındaki diğer inanışa göre, 12 hayvanlı Türk takviminin başlangıcı olarak kabul edilen 21 Martta, doğanın yeniden canlanması, bolluk ve bereketin habercisi baharın gelişi kutlanıyor. Bu günlerde ortaya çıkan kardelen çiçeğine ise “Nevruz Çiçeği” deniliyor. Bu günde doğan çocuklara göbek adı olarak “Nevruz” konuluyor.

YÖRELERDE NEVRUZ
Türkiye ve Türk kültürünün yayıldığı coğrafyalarda Nevruz Bayramı, ilginç adetlerle kutlanıyor. Bu adetlerden bazıları şöyle:
Mersin-Silifke bölgesindeki Toros Türkmenleri’nde “Mart İpliği” adıyla bilinen Nevruz’da ağaçlara bez bağlanıyor ve Nevruz günü yaylalara çıkılıyor. Yayla evlerinde bulunanlar gelen misafirleri evlerinde ağırlıyor, gelen grup silah atarak gelişini bildirirken, yayladakilerin başkanı da buna bir el ateş ederek cevap veriyor. Daha sonra karşılıklı silahlar atılıyor ve birbirlerine “Nevruz’unuz kutlu, dölünüz hayırlı ve bereketli olsun” temennisinde bulunuluyor. O yıl 20 kuzu veya oğlağı olan sürü sahibi bir kurban kesiyor ve orada pişirilerek yeniliyor.
Tahtacı Türkmenleri’nde Nevruz, “Sultan Nevruz” adıyla anılıyor. Eski Mart ayının 9. günü kutlanarak yaylalara çıkılıyor. Bununla ilgili olarak, halk arasında “Mart dokuzundan sonra dağlar misafir alır” deniliyor.
Gaziantep ve çevresinde 22 Mart gününe “Sultan Navruz” adı veriliyor. Halk arasındaki inanca göre, Sultan Navruz güzel bir kızdır ve 21 Martı 22 Marta bağlayan gece batıdan doğuya doğru göç eder, bir başka inanca göre ise kuş kılığında uçan bir derviştir. Nevruz gecesi Sultan Navruz’un geçtiği saatte uyanık olanların bütün dileklerinin gerçekleşeceğine inanılıyor.
Malatya’nın bazı köylerinde halk Nevruz’u “Kış Bitti Bayramı” olarak kutluyor.
Ağrı ve çevresinde o gece gençler bir dilek tutarak kapıları dinleyip içerideki konuşmaları yorumlayarak niyetlerinin tutup tutmayacağını anlamaya çalışıyor. Bir başka uygulama, bekar bir delikanlı o akşam “tuzlu gılik” denilen tuzlu hamurdan yapılmış bir çöreğin yarısını yiyor ve su içmeden yatıyor ve rüyasında kendisine su veren kızla evleneceğine inanılıyor. Ertesi gün çöreğin diğer yarısını evin damına veya bacasına bırakıyor. Gelen bir karga çöreği kapıp hangi evin damında yerse o evin kızıyla evleneceğine, karga hiç bir evin damına konmayıp uzaklaşırsa uzaklardan biriyle evleneceğine inanılıyor.
Giresun’da “Mart Bozumu” adıyla kutlanan Nevruz’da çevredeki akarsulardan su getirilip hayvanların üzerine serpiliyor.
Edirne’de eski hasırlar yakılıp “mart içeri, pire dışarı” diyerek üzerinden atlanıyor.

SOFRAYA “S” İLE BAŞLAYAN YİYECEKLER
Özbekistan’da Nevruz sabahı yeni elbiselerini giyen halk, hazırladıkları halim, sümelek, samsa, çorba, pilav gibi yiyecekleri alıp kırlara çıkıyor. Sofralara “s” ile başlayan yedi yiyecek konuluyor.
Türkmenistan’da hazırlıklarına bir hafta önceden başlanan Nevruz’da yeni yılı yeni elbiselerle karşılama adeti bulunuyor. Nevruz gününde ne kadar çok yiyecek hazırlanırsa yeni yılın da o kadar bereketli geçeceğine inanılıyor.
Kazakistan’da her evin sofrasında ak olan yiyecekler, yeşillikler ve kırmızı et yemekleri bulunduruluyor. Nevruz’a özgü yemek “Nevruz koje” hazırlanıyor.
Kırgızistan’da bahara giriş bayramı olarak kutlanan Nevruz’da açık renk elbiseler giyiliyor.
Azerbaycan’da niyet tutanlar akşamları “kulak pustu”ya çıkıyor. Niyet tutup kapıyı dinliyor, eğer bu evden kötü söz gelirse niyetlerinin kabul olmayacağına, iyi söz gelirse kabu olacağına inanılıyor.



alintidir.





____________________
kopan bir ipe, sımsıkı bir dugum atarsanız, ipin en saglam yeri artık bu dugumdur. ama ipe her dokunusunuzda, canınızı acıtacak tek nokta yine o dugumdur."
www.dostsesi.com
dunyaya acilan pencereniz

"Sultan Nevruz günü canlar uyanır
Hal ehli olanlar nura boyanır
Muhib olan bu gün ceme dolanır
Himmeti erince Nevruz Sultan'ın

Âşık olan canlar bu gün gelürler
Sultan Nevruz günü birlik olurlar
Hallâk-ı cihandan ziya olurlar
Himmeti erince Nevruz Sultan'ın"

Pir Sultan Abdal- Nevruziye adlı eserinden.

Elinize sağlık arkadaşlar güzel bir konu ve güzel dostane bir yazı...

Ama gerçekler öylemi, dilim döndüğünce şöyle birşeyler yazayım. Umarım yanılıyorumdur...

PKK’lıysan newroz diye söyleyecek ve yazacaksın. Tersi zinhar yasak ve sakıncalı… Ülkücü isen Nevruz diyeceksin ki, eski şamanist geleneklerin tekrar gönüllerde yaşatıldığı vurgulansın. İslamcı isen Sultan Nevruz diyeceksin, aman sultan demeyi unutma ki, nevruz’un şamanist bir gelenek olduğu anlaşılmasın…

Atatürk döneminde 1924 yılına kadar kutlanmış, daha sonra kutlanmasından vazgeçilmiş nevruzun bir anda Türk bayramı ve eski bir Orta Asya geleneği olduğu anlaşıldı. Daha düne kadar Nevruz’u PKK’nın eylemlerini arttırdığı ve kitleleri kendi doğrultusunda azdırdığı konusunda endişe duyan devlet, bir anda “Nevruz Türk bayramıdır. Her Türk onu kutlamalıdır.” gibi bir değişikliğe gitti. Hatta daha da ileri giderek Doğu ve Güneydoğu’da PKK güdümünde yapılan kutlamalarda güvenlik güçlerinin kafasının tasını attıran ve PKK ile özdeşleşmiş sarı-kırmızı-yeşil renklerin aslında öz be öz Türk renkleri olduğu anlaşılarak, “Aman bu sarı-kırmızı-yeşil” bize ait renklerdir, buna biz sahip çıkalım, sağa-sola bu renkleri asalım gibi abukluklar da yapıldı. Ama bu renklerin temsil ettiği PKK zihniyetine karşı yıllarca mücadele etmiş güvenlik güçlerinin hiç birini bu geri dönüş ikna etmedi. Bu renkleri ve bu bayramı içine sindiremedi.


Daha sonraki yıllar üst düzey bazı siyasetçilerimiz bir nev i bürokrat bayramı gibi, PKK’ya nazire yaparcasına bu bayramı Orta Asya’daki çeşitli Türk Cumhuriyetlerinden gelen bürokrat ve resmi misafir öğrencilerle kutladı.

PKK kurulduğu 1978 yılından başlayarak bu “nevruz” denen Orta Asya, Ortadoğu ve Fars diyarının geleneğini sadece Kürtlerin bayramı olarak görmeye ve kutlamaya başladı. Ancak hiçbir zaman “nevruz” demedi. Devamlı “newroz” dedi. Bu kutlamalara izin almak için de valiliklere “newroz” tabiri kullanılarak yapılan başvurularda, Valiliklerde “zarfa değil, mazrufa(=zarfın içine konan kağıt) bakınız” atasözünün tam tersini yaparak yapılacak kutlamalardaki ihaneti değil, başvurudaki “W” harfini görerek: Türk alfabesinde “W” harfi olmadığı için müracaatınızı kabul edemiyoruz gibi gerekçeler göstererek, kutlama yapılmasını engellemeye çalıştı. Ama ne yazık ki, reddedilen her başvuru PKK yandaşları tarafından aynen izin verilmiş gibi çatır çatır kutlandı ve 1992 Nevruz’u hariç hiç birinde de doğru dürüst olay çıkmadı. Daha doğrusu devlet kurumları kendi inisiyatifi ile olay çıkmasına müsaade etmedi. Bundan istifade ederek, PKK güdümünde yapılan her nevruz kutlaması devlete meydan okumaya, şehitlerimize sövmeye, ortalığı yakıp yıkmaya kadar gitti. Devlet makamları sadece bunu seyretti.

Hatta Diyarbakır’da yapılan kutlamalarda Sezen Aksu, Leman Sam, Suavi gibi sanatçılarımız da barış-dostluk-kardeşlik ayaklarına bunlara alet oldu. Bu kutlamalara Türk bayrağı sokmak cesaret isterdi. O mitinglere Türk bayrağı, Türklüğü vurgulayıcı bir şeyler sokmaya çalışın, o kalabalık anında sizi linç eder, parçanızı dahi bulamazlardı. Ama bu mitinglere bölücülüğü simgeleyen her türlü flama, ıvır-zıvır sokmak serbestti. Çünkü, Nevruz yani PKK tabiri ile Newroz Kürtlerin tarihteki ilk başkaldırısı olarak kabul ediliyordu. Bu gelenek sürdürülmeliydi.

Ben kendi adıma bu Nevruz-Newroz’a alışamadım. Hala bana ait değerlerden uzak olduğunu düşünüyorum. İşin kötüsü, bu kutlamalarda yapılan yasadışı eylemleri devlet makamları hala görmemeye devam ediyor... Kanımca Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da terörle mücadele görevinde bulunan güvenlik güçlerimizin tamamına yakını bu nevruz’un gelmesini, bu şekilde kutlanmasını istemiyor. Onlar için nevruz bayram değil, stres demek…

Temennimiz bu nevruz kutlamalarında tatsız olaylar çıkmaz...

Tabi bunlar temennimiz ama görünen yine uslu durmayacaklar şu anda sanki provası yapılıyor gibi hafiften bir taş yağmuruna tutulduk

Slm Temenimiz bu sene nevruz Bayrami olaysiz gecsin .Temin ede bilyioruz ne yaziki hersene olaylarla kutlanyior ne yaziki nevruz Bayrami.


____________________
Dört sey geri gelmez atılan ok, söylenen söz, kacırılan fırsat ve gecen zaman .

YILLARDIR Nevruz denince lastiklerin yakılmasını, devlet aleyhinde sloganlar atılıp, olay çıkmasını gördük, üzüldük, üzülüyoruz. Ülkemizi yönetenlerin ilgisizliği yüzünden Nevruz Bayramı, Kürt bayramına dönüştü... Oysa Nevruz, Türk dünyasının binlerce yıldır kutladığı bir bahar bayramıdır. Çarşamba sabahı TRT’yi bir açtım, bir daha kapatamadım, çünkü TRT canlı yayınla Türk Cumhuriyetleri’ne bağlanıp oradaki etkinlikleri gösterdi. Azeriler, Özbekler, Gagavuzlar, Türkmenler, Kırgızlar, Kazaklar, Tacikler ve akla gelecek ne kadar Türk ülkesi varsa hepsini... Tabii Türkiyemizdeki kutlamaları da yayınladı. Lastik yakarak, olay çıkararak değil, neşeyle, renkli kıyafetlerle dans ederek, çevrelerine dostluk ve sevgi saçan insanların danslarını izledim, mutlu oldum. Nevruz hepimizin bayramı, ama bunu düşünüp gündemde tutan sadece TRT... Eğer onun yaptığı yedi saatlik canlı yayın da olmasa özel kanalların aklına bile gelmeyecekti. Çünkü onlar için Nevruz, yalnızca “Olayların Bayramı” oluyor!


Tuna Serim.

Katilmamak mümkün degil Hanim efendinin yazisina,Yine Pay cikaranalar olacak bir Sene olayiz gecmedi.Bu sene gecsin.Tabi birde Medya nekdar önem veryior oda ayri bir konum.




____________________