HATAY
GENEL BİLGİLER
Yüzölçümü: 5.403 km²
Nüfus: 1.109.754 (1990)
İl Trafik No: 31
Antakya yöresini çekici kılan ve tarihi boyunca göçlere açık olmasını
sağlayan, yaşamı kolaylaştıran iklim koşulları ve verimli topraklarının
yanı sıra Anadolu'yu Çukurova yoluyla Suriye ve Filistin'e bağlayan
yolların kavşak noktasında bulunmasıdır. Ayrıca Mezopotamya'dan Akdeniz'e
çıkmak için kullanılabilecek en uygun limanlar yine bu bölgededir.
Hatay, inanç turizmi merkezleri, antik kentleri ve yaylalarıyla turizm
potansiyeline sahip bir ildir.
İskenderun
Hatay iline bağlı İskenderun, kendi adıyla anılan körfezin kıyısındaki
modern bir kenttir. Kıyının hemen gerisinde bir duvar gibi yükselen Nur
Dağlarına sırtını vermiş, yeşil ve dört mevsim sıcak bir turizm merkezi,
bunun yanı sıra da işlek bir ticaret limanıdır
Cami ve Kiliseler
Önemli bir inanç turizmi merkezi olan Hatay'da, dünyanın ilk Katolik
Kilisesi olan Saint Pierre Kilisesi bulunmaktadır. Hıristiyanlık tarihinde
önemli bir yere sahip olan Hatay, aynı zamanda dört büyük patriklik
merkezinden biridir.
St. Simon Stylite Manastırı , Yayladağı Barleam Manastırı ve Keldağı
Barleam Manastırı önemli manastırlarıdır.
Habib Neccar Cami, Şeyh Ahmet Kuseyri Cami
ve Türbesi, Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi, Payas Sokullu Külliyesi ve Ulu
Cami görülmeye değerdir.
Hatay Cami ve Kiliseleri
Santa Kiliseler Grubu (Dumanlı-Merkez)
Geçmişte önemli bir yerleşme yeri olan Santa (bugünkü adıyla Dumanlı)
yerleşimi Gümüşhane'ye 45-50 km mesafede bulunmaktadır. Buradaki
mahallelerden; Terzil'de St. Theodor Kilisesi, Binatlı'da İlyas Peygamber
Kilisesi, İşhan'da St. Kiryaki Kilisesi ve İşhan Piştoflu'da St.
Christopher Kilisesi, Çakallı'da Çakallı Kilisesi, Çinganlı'da St.
Konstantinos ve St. Petros Kiliseleri önemli olanlarıdır.
Bu kiliselerin 1860-1870'lerde yapıldığı tahmin edilmektedir. Özgün kapı,
pencere çerçeveleri, kabartma haçları ve çan kuleleri ile ilgi çekici
yapılardır.
Surlar
Antakya'nın etrafı Seleukus döneminde yüksek surlarla çevriliydi. Surlar
üzerinde 360 nöbetçi kulesi ve Habib Neccar Dağı'nın en yüksek ve sarp
tepesinde de halen kalıntıları olan bir iç kale bulunuyordu.
Demirkapı: Hacıkürüş deresinden gelen şiddetli selleri kontrol edebilmek
için Habib Neccar Dağı ile Haçdağı'nı birbirinden ayıran derin ve dar vadi
üzerinde surların devamı niteliğinde yüksek ve sağlam bir duvar olarak
yapılmıştır. Aynı zamanda şehrin giriş kapılarından biri olarak kullanılan
bu duvar günümüzde hala ayaktadır.
Köprüler
Demirköprü: Antakya ile Reyhanlı arasında, Asi Nehri üzerindedir.
Ortaçağ'da bölgenin en önemli geçitlerinden ve Antakya savunmasında büyük
rol oynayan bir köprüdür. Taştan yapılmış ve iki ucunda kuleleri ile
kapıları olan köprünün kuleleri yıkılmıştır, ancak köprü halen
kullanılmaktadır.
Dana Ahmetli Köprüsü: Kırıkhan Ovası'nda,
Karasu Nehri üzerindedir. 6 gözlü bir taş köprüdür. 16. Yüzyılda Mimar
Sinan tarafından yapıldığı sanılmaktadır.
Kaleler
Koz Kalesi: (Kürşat Kalesi)Antakya Prensliği zamanında yapıldığı sanılan
kalenin büyük blok taşlarla yapılmış iki burcu halen ayaktadır.
Bakras Kalesi: Antakya - İskenderun yolunun 27. km. sinde, yoldan 4 km.
kadar içerde sarp bir tepe üzerine çok katlı olarak kurulmuş olan kalenin
halen birçok mekanı sağlam durumdadır.
Payas Kalesi: 1567 de hendeği ile birlikte restore edilmiş bir Osmanlı
kalesidir. Son yüzyılda hapishane olarak kullanılmıştır.
Mancınık Kalesi: Payas - Dörtyol arasında sarp bir tepe üzerinde 1290
yılında yapılmıştır. Çok az kalıntısı vardır.
Cin Kulesi: Kale ile liman arasında, limanı korumak amacıyla 1577 yılında
yapılmış bir karakol kulesidir.
Darbısak Kalesi: Kırıkhan ile Hassa
arasında, Kırıkhan'a 4 km. uzaklıkta bir tepe üzerindedir. Beyazid Bestami
Makamı Darbı-Sak Kalesi üzerindedir. 19. yüzyıl sonlarında burada bir cami
ve türbe yaptırılmıştır. Her yıl binlerce kişi ziyaret eder.
Hanlar, Hamamlar
Antakya içerisinde hemen hepsi geçmiş yüzyıllarda vakıflar tarafından
yaptırılmış olan bir çok han ve hamam vardır. Halen çalışan han ve hamamlar
geçmişin kültürel özelliklerini, mimari yapısını bu güne getirmişlerdir.
Cindi Hamamı, Saka Hamamı, Meydan Hamamı, Yeni Hamam, Kurşunlu Han, Sokullu
Hanı halen kullanılır olanıdır.
NE YENİR?
Hatay'da yörenin güzellikleri, şekilleri, tatları, renkleri mutfağa
yansıtılmış olup, oldukça zengindir. Bunlardan Oruk, Öcce, Ekşili Börülce,
Beyaz Kabak Boranisi, Cevizli Biber (Muhammara), Bakla Ezmesi, Humus, Nazlı
Et Yemeği ile Peynirli Künefe ve Taş Kadayıf tatlıları damak zevkinizin
çeşitliliğini arttıracaktır.
YAPMADAN DÖNME
Arkeoloji Müzesi, St. Pierre Kilisesi, Habib-i Neccar Camii, Antakya
Kalesi, Çevlik Ören yeri, Titus Tüneli, St. Simen Manastırı, Eski Antakya
evleri Harbiye Mesire yeri, Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi, Arsuz Sahil
şeridi, Bakras Kalesi, Koz Kalesi'ni gezmeden,
İçli Köfte, Aşur, Ekşi Aşı, Humus, Cevizli Biber, Kaytaz Böreği, Katıklı
Ekmek; Tatlı olarak: Künefe, Taş Kadayıf, Kabak Tatlısı, Kereviç
yemeden,
Defne sabunu, İpek dokumacılık, Biber Salçası, Nar Ekşisi almadan
...Dönmeyin
____________________
Dört Sey Geri Gelmez Atılan Ok, Söylenen Söz, Kacırılan Fırsat ve Gecen
Zaman ...