Yerleşim tarihi yedi bin yıl önceye giden Kütahya, geçmişte bir çok
medeniyete ev sahipliği yapmıştır. İlin, Geç Miyosen dönemden başlayarak
Neolitik, Kalkolitik, İlk Tunç Çağı, Hitit,
Frig,Helenistik,Roma,Bizans,Selçuklu,Germiyan,Osmanlı ve ilelebet sonsuza
kadar yaşayacak olan Türkiye Cumhuriyetine kadar zengin bir kültürel mirası
vardır.
Kütahya'nın Roma Döneminde adının KOTIAEON olduğu yazılı kaynaklarda ve
sikkelerde görülmektedir. Kütahya Bölgesinde yapılan arkeolojik kazı ve
araştırmalarda tespit edilen höyük (eski köy yerle şimi) ve anıtsal mezar
yapı ve kalıntılardan oldukça yoğun bir yerleşime sahne olduğu
anlaşılmaktadır.
İlimiz topraklarına yerleşen en eski halk Hititler ve sonrasında
Friglerdir. Küçük Asya olarak bilinen Anadolu'nun Frigya bölgesinin önemli
kenti Kütahya, merkez, Ağızören'de yapılan kurtarma kazılarında, Hitit
dönemine ait (M.S.17.y.y) mezarlığa rastlanmıştır. Frigya bölgesinde;
Sabuncupınar, İnli, Söğüt, Sökmen, Fındık, Ahmetoluğu çiftliği, Ovacık-
İnli gibi kaya yerleşim ve sığınaklarında Roma ve Bizans dönemlerine ait
kalıntılar vardır. Tavşanlı- Harmancık karayolunun sağında Deliktaş'ta ise
Friglerin işlediği anıtsal kaya anıtı (M.Ö.8.y.y) bulunmaktadır.
Kütahya ili sınırları dahilinde kendi adına sikke basan şehir devletleri
başta Kütahya olmak üzere, TİB ERİOPLİS (Emet), SYNAUS(Simav), KADI
(Gediz), ANKYRA Simav-Kiliseköy), ABYA (Altıntaş-Pınarcık), SOA (Altıntaş)
gibi Roma kentleridir. KOTIAEION'un bu diğer şehir devletleri ile sıkı bir
ticari ve ekonomik ilişkisi bulunmaktaydı. Kütahya kent merkezinde yapılan
arkeolojik kazılarda Roma ve Bizans dönemlerinden mezarlık alanına
rastlandıysa da, kentin mimarisine ait kalıntılara henüz rast
gelinmemiştir. Hitit Devletinin yıkılmasından sonra, bölge Friglerin
hakimiyetine geçmiştir.
Alyattes'in Lydia kralı olduğu dönemde, Kimmer egemenliğini yıkan
Lydya'lılar yönetimi ele geçirdiler. M.Ö.546 da Anadolu'yu istila eden
Persler, Lidya ordusunu yenilgiye uğrattılar M.Ö.334 yılında Biga çayı
civarında Makedonyalı İskender, Persleri yenerek bölgede üstünlük
kurmuş,onun ölümüyle Kütahya ve çevresi komutanlarından Antigonas'a
geçmiştir. M.Ö.133 yılında ise Roma hakimiyeti altına girmiştir.
1078 yılında Anadolu Selçuklu devletini
kuran, sanatsal değeri yüksek kaliteli seramikleriyle ünlü Hititlerin,
barışçı bir toplum oldukları ve sanatçıları korudukları bilinen Friglerin,
heykeltıraşlıklarıyla ünlü Roma ve Bizanslıların, anıtsal mimaride ileri
gitmiş, edibi, şairi, mutasavvıfı bol Selçukl u, Germiyanlı ve Osmanlıların
birikimini yansıtan Kü tahya, tarihinin her döneminde önemli bir ilim ve
kültür merkezi olma özelliğini sürdürmüştür.
Masallar babası olarak bilinen Ezop'un doğum yeri olarak bilinir Kütahya.
14.y.y da Germiyanoğulları Beyliğinin başkenti, Anadolu Beylerbeyliğinin
merkezi ve şehzadelerin (Yıldırım Bayezid ve II.Selim) valilik yaptığı kent
olarak Osmanlı tahtının staj yerlerindendir. Ünlü seyyah Evliya Çelebi'nin
de memleketi olan Kütahya, Osmanlı sarayına gelin verdiği II.Yakup beyin
kız kardeşi Devlet Hatun'un sayesinde sürekli İmparatorluğun himayesini
görmüştür. Kütahya'dan yetişen çok sayıda bilim adamı ve sanatkar,
şehzadelere hocalık yapmıştır. Bu durum, saray kültürünün Kütahya'da da
yaşanmasını sağlamıştır. 17 Temmuz 1921 tarihinde Yunan işgaline uğrayan
Kütahya, Türk ordularının 26 Ağustos'ta başlattığı Büyük Taarruzla kesin
zafer elde etmiş, sonsuza kadar yaşayacak Türkiye Cumhuriyetinin temelleri
burada atılmıştır. Büyük önder Gazi Mustafa Kemal ''Ordular İlk Hedefiniz
Akdeniz'dir İleri'' emrini Dumlupınar İlçesinde vermiştir.
____________________ Dört Sey Geri Gelmez Atılan Ok, Söylenen Söz, Kacırılan Fırsat ve Gecen
Zaman ...
|