Aksaray’da hububatın geniş bir alana yayılmış olması ile bundan
mamul yiyecekler, hayvancılığın gelişmiş olması dolayısıyla da et ve süt
mamulleri, ayrıca bağ ve bahçelerden elde edilen sebze ve meyvelerle de
mutfak için oldukça zengin malzemeler elde edilmektedir.
1- YUFKA:Yılın belirli aylarında ve yer yer her gün yapıldığı da olur. Uzun
süreli yapılan ekmekler için, ölçeği testi olarak bilinen çok testili
hamurlar yoğrulur. Ailenin erkekleri, hamurları üzeri temiz bir bezle
örtülü olduğu halde çiğnerler. Yoğrulan hamurlar beze denilen küçük
parçalara ayrılır. Bunlar düzgün ekmek tahtaları üzerinde, ince, uzun
oklavalarla çok ince bir şekilde açılır ve ateş üzerinde bir sacta
pişirilir. Pişirme sırasında ekmeğin yanmaması için (pişirgeç)
kullanılır.
2- ŞEPE: Küçük ölçüde açılarak pişirilen yufkadır.
3- SIKMA: Şepeden biraz büyükçe açılan ve içine tereyağı, taze çökelek veya
peynir konarak meydana getirilen dürümdür.
4- ÇÖREK: Hamurun mayalanarak, geniş kaplar içinde köy fırınlarında
pişirilmesiyle yapılır.
5- MAYALI: Yine hamurun mayalanmasıyla küçük bazılar yapılır. Bu bazılar
1-1.5 cm. kalınlığında açılarak saç üzerinde pişirilir.
6- ERİŞTE:Yufka hamur ince uzun bir şekilde kesilerek güneşte kurutulur.
Daha sonra kavrulur ve makarna yerine kullanılır.
7- KUSKUS PİLAVI: Yumurta ile un bir kap içerisinde karıştırılır. Daha
sonra saçma büyüklüğünde küçük parçalar halinde kurutulur.
8- DOLMA MANTI:Hamur yufka gibi açılır. Baklava dilimi biçiminde büyükçe
kesilir. Hazırlanan kıymalı iç içerisine konduktan sonra katlanır. Suda
haşlanarak suyu süzülür. Altına sarımsaklı yoğurt, üzerine özel yapılan zer
dökülür.
9- KATIKLI AŞ:Bir çeşit yaz yemeğidir. Torbada süzülmüş yoğurt, soğuk
bulgur pilavı ile karıştırılarak çorba gibi içilir.
10- PELTE: İnce un ve pekmez belirli bir kıvama kadar kaynatılarak
pişirilir. Sonra üzerine tereyağı dökülür.
11- SOĞANLAMA:[COLOR="Blue"]Soğan doğranır, yağ, kıyma ve salça ile ya da
domatesle kavrulur.
[COLOR="Blue"]12- TARHANA ÇORBASI:Ekşi yoğurt, aşlık, un kaynatıldıktan
sonra belirli bir kıvam alır. Bu kıvama yuvarlak ve yassı şekil verilir ve
sonra
kurutulur. Artık tarhana elde edilmiş olur. Bunu pişirmek için ise bir
akşam önce ılık suda bekletilerek kabartılır. Daha sonra suyla pişirilerek
üzerine nane ve yağ dökülür.
13- SARIĞI BURMA (KATMER): İnce un, yumurta ve yoğurt iyice yoğrulur. İnce
yufkalar halinde açılır ve hamur bir sini veya büyükçe bir tepsi üzerinde
katmerli bir biçimde dıştan içe doğru yerleştirilir. Üzerine yağ ilave
edilerek kızartılır. Soğuduktan sonra kestirme dökülür.
14- HÖŞMERİM: Genellikle köylülerin yaylada oldukları zaman yapılır.
Tereyağ eritilir, içerisine un atılarak ateş üzerinde, un tanecikler haline
gelinceye
kadar bir müddet karıştırılır ve soğumadan yenir.
15- SAC BÖREĞİ: Şepe halinde açılan hamur, içerisine kıyma, yumurta peynir,
sebze konarak ortadan ikiye katlanır. Sac üzerinde pişirildikten sonra
yağlanarak yenir.
16- BAMYA ÇORBASI: Malzemeleri: 250 gr. bamya, 200 gr. et, 1 adet soğan, 1
domates, 1 yemek kaşığı salça, 1 limon.
Hazırlanışı: Bamya sıcak suda 15 dakika kaynatılarak, limon tuzlu su ile
haşlanır. Tencere içine yağ ile bir adet soğan ve et ilave edilerek soğan
kızarıncaya kadar pişirilir. Rendelenmiş domates ile bir kaşık salça ilave
edilerek yemek kaynamaya bırakılır, limon ilave edilir. Hazırlanan bamya
yemeğe ilave edilerek servis yapılır.
17- YOĞURT ÇORBASI: Hazırlanışı: Yoğurt, su ile karıştırılarak içine pirinç
ilave edilir, ocakta kısık ateşte belirli bir kıvama gelinceye kadar
pişirilir. Ayrıca bir
kapta tereyağı kızarıncaya kadar ısıtılır. Yağ et suyu ve kırmızı biber
ilave edilir sos halinde çorba üzerine dökülür. Sıcak servis yapılır.
18- ARABAŞI: Malzemeleri: 1 litre su, 3 kahve fincanı un, 100 gram tereyağı
ve tuz.
Hazırlanışı: 1 litre su, 3 kahve fincanı un, 100 gram tereyağı ve tuz iyice
karıştırılır. Sonra ocakta kaynamaya bırakılır. Kaynayan lapa yayvan bir
tepsi içine 3 cm. kalınlıkta olacak şekilde düzgünce yayılır. Baklava
dilimi şeklinde kesilerek soğutulur Haşlanmış tavuk veya hindi göğsü,
tereyağlı bir kahve fincanı un ile beraber kavrulur. Kaynatılmış 1 litre
tavuk suyu içine yapılan sos ilave edilir. Soğutulmuş un lapası kaşıkla
alınır, soslu tavuk suyuna batırılarak servis yapılır.
19- KALBURABASTI: Hazırlanışı: 1 su bardağı sıvı yağ, margarin ve yoğurt,
yeterince un karıştırılır, mayalanır. Yapılan hamur kulak memesi
büyüklüğünde hazırlanır, rende ile tel süzgeçten geçirilir, üzerine
rendelenmiş ceviz konularak kapatılır. Kapatılan kısım alta gelecek şekilde
tepsiye dizilir, kısık ateşte veya fırında pişirilir. Yapılan tatlı için
hazırlanan şerbet tatlının üzerine dökülerek servis yapılır.
20- KAYGANA:Malzemeleri: 6 yumurta porselen kapta çırpılır. Hazırlanan un
ilave edilir, tekrar çırpılır. Tavada hazırlanan yağ hafif kızarınca
hazırlanan yumurta un karışımı malzeme yağ üzerine ilave edilerek kısık
ateşte çevrilerek pişirilir. Servis yapılır.
21- ÇİĞLEME:Malzemeleri: 500 gr. un, 2 bardak su, 250 gr. taze kaymak ve
tuz.
Hazırlanışı: Hazırlanan un ile su hamur haline getirilir. 15 dakika
dinlenen hamur merdane ile küçük yuvarlak şeklinde açılır. Arasında bir
tatlı kaşığı kaymak ilave edilip kapatılır. Teflon tavada kısık ateşte
çevrilerek pişirilir. Tekrar üzerine kaymak ilave edilerek servis
yapılır.
____________________
Dört Sey Geri Gelmez Atılan Ok, Söylenen Söz, Kacırılan Fırsat ve Gecen
Zaman ...
Perşembe, 26. Aralık 2024 14:29
