Bağlama ailesi, Türk halk müziğinin mızraplı çalgılarından oluşur. Bağlama,
cura, divan sazı, bozuk, çöğür, bulgari, iki telli, tanbura ve meydan sazı,
bağlama ailesini başlıca çalgılarıdır.
Bağlamanın atası, Orta Asya kökenli bir çalgı olan kopuzdur. Kopuz zamanla
biçim değiştirmiş, bağlama dediğimiz çalgı ortaya çıkmıştır. Anadolu'da
daha da geliştirilen bağlama tekne ve sap olarak adlandırılan iki ana
parçadan oluşur. Tekne, yarım armut biçiminde yapılır ve üstüne çok ince
bir tahtadan göğüs geçirilir. Teknenin gittikçe incelen uç bölümü de sapa
bağlanır. Tekne ile göğsün birleştiği alt bölüme, küçük bir yükselti
eklenir. Alt eşik adı verilen bu yükseltiye bağlanan teller göğüs üzerinde,
orta eşik adı verilen ve istendiği zaman yerinden oynatılabilen bir
yükseltinin üzerinden geçer. Perdelerin bağlandığı sapın ucundaki burguluk
üzerine açılan deliklere takılan burgulara da tellerin öteki ucu bağlanır.
Burgularla teller gerilerek ya da gevşetilerek çalgı akort edilir. Sapın
burgulukla birleştiği yerde bulunan sabit üst eşik, tellerin burgulara
düzenli bir biçimde dağılmasını sağlar, bulunur. Bağlamalarda genellikle üç
çift tel bulunur. Üçer üçer kümelenmiş dokuz telden oluşan bağlamalar da
vardır. Bağlama kiraz ağacı kabuğundan ya da plastikten yapılan küçük bir
mızrapla (ya da tezene) çalınır. Bağlama ailesinde bağlamaya çok benzeyen
iki çalgı daha vardır. Bunlardan divan sazı bağlamadan büyük, cura ise
küçüktür.
Bağlama ailesinden meydan sazı, divan sazından daha büyüktür. Tellerinin
çokluğu yüzünden "on iki telli" olarak da bilinir. Çöğür, tarihsel olarak
kopuzla bağlama arasında bir geçiş sazıdır. Günümüzde kullanılmayan bir
çalgıdır. Eski bir çalgı olan iki telli, bağlamadan biraz küçüktür ve
Anadolu ile Balkanlar'da da kullanılmıştır. İki teli olduğu için bu adla
anılmıştır. Tanbura ise bağlamadan biraz küçük altı telli bir çalgıdır.
Bozuk da bu ailenin üyelerindendir. Boy, tel sayısı ve perde düzeni
bakımından bağlamaya çok benzer. Yunanistan'da buzuki adıyla tanınmış ve
benimsenmiştir. Daha çok Toros Yörüklerinin kullandığı bulgari de cura
büyüklüğünde bir çalgıdır. Bulgari dört tellidir, ama iki telli olanları da
vardır.
"http://tr.wikipedia.org/wiki/Ba%C4%9Flama_ailesi"'dan alındı
alintidir.
baglama saz ailesinin en önemli enstrumanidir.
[tarihinde düzeltildi 10/2/2008 Saat 09:06 Yazar asliyok]
____________________
kopan bir ipe, sımsıkı bir dugum atarsanız, ipin en saglam yeri artık bu
dugumdur. ama ipe her dokunusunuzda, canınızı acıtacak tek nokta yine o
dugumdur."
www.dostsesi.com
dunyaya acilan pencereniz