asliyok
Member

Nesimi'nin hayatı hakkında pek az malumat vardır. Latifi'ye göre, Nesimi Bağdad civarında Nesim adlı nahiyede dünyaya geldiği için Nesimi mahlasını almıştır.(1) Aşık Çelebi'ye göre Diyarbekirli.(2) Riza-Kuli Han Hidayet'e göre de, Şirazlıdır.(3)

Yukarıda görüldüğü üzere, elimizdeki kaynaklar, Nesimi'nin ne doğduğu yeri, ne de doğum yılını katiyetle tesbit için, kafi gelmemektedir. Bununla beraber, Nesimi'nin adının başında "seyyid" unvanı bulunması, bu hususta da muhtelif faraziyelerin ileri sürülmesine sebep olmuştur.

Kaynaklar, Nesimi'nin Esterabadlı Fazl Allah'a intisab ettiğni, onun inanç akidesini can-u gönülde benimsediğini, Fazl Allah'ın halifesi olarak Hurufiliği canı pahasına savunduğunu kaydederler.

Nesimi'nin Anadolu'ya gelişi ise, sultan Murat (Hüdavendigar) zamanındadır. Kardeşi Şah Handan "sırrı ifşa" etmemesini tenbih ettiği halde, Nesimi, meşhur:

Derya'yi muhit cuşa geldi
Kevn ile meken huruşa geldi
Şiir ile başlayan mesnevisi ile cevap vererek, buna tahamülü kalmadığını bildirmiştir.

İbn Hacar el-Askalani İnba al-gumr bi abna al-umr adlı eserinde Fazl Allah Hurufi'den bahsederken, Nesimi'yi de anar ve onun Malik Muayyad Sayf el-Din zamanında, hicri 821 (M. 1418)'de, Haleb'de, derisi yüzülerek, öldürüldüğünü söyler.

Muhammed b. Ragib b. Mahmud b. Haşim el-Tabbah el-Halabi, Nesimi'nin hicri 820-824 (M.1417-1421) senelerinde Haleb niyabetinde bulunan emir Yaş-Beg yamanında, derisi yüzülmek suretiyle, öldürüldüğünü söylemekte, hatta katline fetva veren ve idamı için müzakere ve yardımda bulunanların isimlerini bildirmektedir.(4)

Refii: «"Nesimi elimden tutmasaydı, bilgisiz kalırdım »dedikten sonra, onu «"imad al-din, fazl-i Huda ve sirr-i Murtaza"» diyerek, medheder. İmad al-Din'in asıl ismi olmadığına ve sirr-i Murtaza terkibinin delaletine göre, Nesimi'nin Ali ismini taşımış bulunduğu hatıra gelebilir.

Hüseyin Baykara, Macalis al-uşşak'ta Nesimi'nin ölüm tarihini hicri 837 (M. 1434) olarak gösterir. Bütün bu muhtelif rivayetler arasında doğru olan cihet adının İmad el-Din, mahlasının Nesimi olduğu, Haleb'de derisi yüzülerek, öldürüldüğüdür.

Telif tarihi hicri 811 (M.1408) olan Beşaret-name (113b, beyit 9) Nesimi'nin yıllarca zındanda bağlı tutulduğunu söylüyor ve onu "şahid-i aşk-i Fazl-i zu'l-calal" diye anıyor ki, bu da Nesimi'nin hicri 811'den evvel öldürüldüğünü göstermektedir.

Nesimi bilhassa bektaşiler ile vahdet-i vücut akidesini benimsiyen sufiler tarafından büyük bir sufi olarak kabul edilmiş, hakkında bir çok menkıbeler meydana getirilmiştir. Bunlar arasında onun, yüzülen derisini sırtına alıp, Haleb'in 12 kapısından çıkarak, sırrolduğu menkıbesi de vardır. Nesimi'nin Divan'ı basılmış ise de, bu baskılar bir çok yanlışlar ile dolu olduğu demek pek de yanlış olmaz.

Şiirde büyük bir kudret gösteren Nesimi, ekseriya kendi akidesini telkine çalışmakla beraber, ladini ve aşıkane gazeller de yazmıştır. Kendisinin ayrıca tuyuğları ve bir divan teşkil edecek miktarda farsça gazelleri mevcuttur. Bunlar üzerinde henüz ilmi bir tarzda durulmuş değildir. Nesimi'nin İran şairlerini iyi bildiği anlaşılmakta ve bilhassa tasavvuf edebiyatında tesirinin sürekli olduğu görülmektedir. Bektaşiler Nesimi'yi 7 büyük ilahi şairden biri sayarlar. Onun geniş ölçüde bir tesir icra ettiği, Menavino ve Ricaut gibi avrupalı seyyahlar tarafından da müşahede edilmiştir. Kaynak: İslam ansiklopedisi, Leyden tabı mad. Nesimi, M.E.B.Y.
1. Tezkire, İstanbul, 1314, sa. 332 v.d.
2. Tezkire, Üniv. kütp. nr. TY 2406, 166a
3. Riyaz al-aşikin, Tahran, 1305, s. 235
4. İlam al-nubala bi-tarih Halab al-şahaba, ııı, 15 v.d.

____________________
kopan bir ipe, sımsıkı bir dugum atarsanız, ipin en saglam yeri artık bu dugumdur. ama ipe her dokunusunuzda, canınızı acıtacak tek nokta yine o dugumdur."
www.dostsesi.com
dunyaya acilan pencereniz


____________________
Türküler..
Cennet kadar sır, insan kadar zahir.

asliyok
Member

Ne zaman ki, kahpe felek, cahili ve haddini bilmezi sever oldu; artık şüphesiz, faziletin müşerisi bulunmaz.
Fırsatçı hırsız, bütün gerekli şeyleri götürse yeridir. Çünkü yola koyulan kafilede bir kişi bile uyanık değildir.
Halkın işi çığırından çıktı. Gönül yıkıcılar çoğaldı. Yaralı bir gönülü tamir edecek bir mimarbile bulunmaz.
Var git derde katlan ve eziyetlere karşı sabırlı ol.Çünkü gönlün dileğinin azı da, çoğu da bulunmaz.
İki yüzlülük ve hilekarlık işe aldı yürüdü. Fazileti müşerisiz bıraktı. İlim sahiplerine parlak bir pazar kalmadı.
Ey Nesimi, sen sırrını bu ayak takımına açma. Çünkü bugün dünyada sırdaş bir insan bile bulunmaz



Ey kendinden habersiz, gel Hakk'ı tanı, zira o sendedir. Vücudun şehrine girip seyret. Onun sende olduğunu görürsün. Zanna kapılıp nerdedir diye şaşkın şaşkın gezersin. Boşuna her yeri gezip durma. Çünkü canın mekanı sendedir.
Ben Hakk'm senden ayrı olduğunu nasıl söyleyebilirim? Çünkü Hakk'm nizamının sende olduğunu gözümle görmüşüm.
İlahi bir bülbül isen başka bir gül bahçesi arama.
Ruhulemin'in (Cebrail'in) gül bahçesi sendedir, seyre çık.



Gönül sefa ve dünya zevkine aldanma, kana boyar. Seni bu sevdaya salar, kendi başka hayale dalar.
Ey akıl sahibi, şu beş günde devran sana el verirse, biran yüzüne güler, sonra yüz bin üzüntü verir.
Bunca haceti yığacağına, yürü, bir olgunluk, mükemmeliyet iste. Ecel yeli bir gün esince ona çok zarar verir.
Eğer aşık isen, bunca haceti ne yapacaksın, terket. Aşka düşmüş olan mala sevdalanmaz.
Zülfün yüzüne düşüğünü görmeyen ahali, güneş tutuldu diye yanlış fikre kapıldılar.
Varlığını yığıp yedirmeyen kişinin malı zehir (yılan) olur. Ey saki, sözünde yalan olanın vebali boynunadır.




____________________
kopan bir ipe, sımsıkı bir dugum atarsanız, ipin en saglam yeri artık bu dugumdur. ama ipe her dokunusunuzda, canınızı acıtacak tek nokta yine o dugumdur."
www.dostsesi.com
dunyaya acilan pencereniz


____________________
Türküler..
Cennet kadar sır, insan kadar zahir.