Cumhuriyet'in İlanı (29 Ekim
1923)
Saltanatın kaldırılmasının ve Lozan Barış Anlaşması'nın ardından
TBMM'de en çok tartışılan konulardan biri, yeni devletin niteliği
sorunuydu. Kendisi bir hükümet olan TBMM'nin ayrı bir hükümeti ve bu
hükümet yönetecek bir başbakanı bulunmaması, meclis içinden bakanların
seçiminde adayların gerekli oyu sağlamakta güçlük çekmeleri, sürekli
sorunlara yol açmaktaydı. 27 Ekim 1923'te Ali Fethi (Okyar) Bey
başkanlığındaki hükümetin istifası ve Cumhuriyet Halk Partisi grubunun yeni
hükümet listesi üstünde anlaşmaya varmaması üstüne, Atatürk 28 Ekim gecesi
arkadaşlarını toplayarak sorunun gerçek çözümüyle ilgili düşüncesini
açıkladı ve İsmet İnönü'yle o gece, devletin niteliğinin cumhuriyet
olduğunu saptayan bir yasa tasarısı hazırladı. Ertesi gün TBMM, yapılan
işin "çoktan doğmuş olan çocuğun adını koymak" olduğunun milletvekillerine
açıklanmasından sonra, saat 20.30'da Anayasa değişikliğini kabul ederek
cumhuriyeti ilan etti ve oybirliğiyle alınan bu karardan sonra
cumhurbaşkanı seçimine geçerek, gene oybirliğiyle Gazi Mustafa Kemal
Paşa'yı Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı seçti.
[tarihinde düzeltildi 15/4/2009 Saat 18:33 Yazar Bence68]
Perşembe, 05. Haziran 2025 09:20
