Yavuz Selim küpe takar mıydı?
13 Mayıs 2008 Salı 08:56
Yavuz Sultan Selim'i tarih kitaplarında hep kulağında
küpesiyle gÖrdük. Peki o resimdeki gerçekten Yavuz
mu?
Tarihçi Erhan Afyoncu, Şah İsmail'in tarih
vesikalarında Yavuz Sultan Selim olarak gÖsterilmek
istendiğini sÖyledi.
Bugün Gazetesi'nin haberine gÖre; Önceki akşam
düzenlenen bir sergide tarihi bir yanlışlık
tekrarlandı. Takı sergisindeki Yavuz Sultan Selim, küpeli ve
boynundaki gerdanlıkla resmedilmişti. Ancak o resimdeki Yavuz
Sultan Selim değildi. Tarihçi Erhan Afyoncu şÖyle
konuştu:
YAVUZ'UN KULAĞINDAKİ KüPE
"Bu yanlışlığın sebebi ise yıllardan beri
bize Yavuz diye Öğretilen küpeli resimden
kaynaklanıyordu. Yavuz Sultan Selim denince aklımıza hep
kulağı küpeli, palabıyıklı bir resim gelir.
Bu resim tarih ders kitaplarında kullanıldığı
için herkes Yavuz'u bÖyle tanır.
RİVAYET 1
Hatta kulağındaki küpenin sebebini üzerine birçok
hikâye uydurulmuştur. Yok Yavuz Sultan Selim kılık
değiştirerek Tebriz'e gidip, Şah İsmail'i
satrançda yenince şah Şehzade Selim'e yenilginin
hırsıyla bir tokat atmış, Yavuz da bu tokat
kulağıma küpe olsun diye küpe takmış.
RİVAYET 2
Bir diğer rivayete gÖre de Yavuz Sultan Selim İslamiyet'in
kutsal topraklarına hakim olunca "Hadimü'l-Haremeyn", yani
Haremeyn'in hizmetkârı olduğunu gÖstermek için
küpe takmıştır.
MİNYATüRLERDE KüPE YOK
Yavuz Sultan Selim'e ait olduğu iddia edilen küpeli resim 18.
yüzyıla ait bir Avrupalı ressam tarafından
yapılmıştır ve Sultan Selim'le uzaktan yakından
ilgisi yoktur. Yavuz'u gÖsteren 16. yüzyıla ait ve daha
sonraki dÖnemlerde çizilmiş minyatürlerde sultanın
kulağında küpe olmadığı gibi, portresi de
çok farklıdır. Ayrıca "Selimname" isimli Yavuz Sultan
Selim'in hayatını anlatan kitapların hiçbirisinde
(Şükri-i Bidlisi, İdris-i Bidlisi, Celalzâde,
Keşfi, Sücudi, İshak Çelebi vs.) sultanın
küpe taktığına dair bir bilgiye rastlanılmaz.
Türkmenler arasında küpe takmak eski bir gelenektir. Nitekim
1473'te Otlukbeli'nde Fatih Sultan Mehmed ile savaşan Akkoyunlu
Türkmenlerinde küpe takanlar vardı (Neşri Tarihi, II,
819-821).
Ayrıca Kalenderilik ve Bektaşilik gibi tarikatlarda
dervişler dünyadan ve dünyevi nesnelerden
soyutlandıklarını gÖstermek için mengüç
(küpe) takarlar.
ŞAH İSMAİL'İ YAVUZ DİYE
GÖSTERİYORLAR
Bu iki gelenek de Yavuz Sultan Selim'e değil Akkoyunlular'ın
topraklarında Safevi Devleti'ni kuran Şah İsmail'e
uymaktadır. Ayrıca Şah İsmail'e ait bazı
minyatürlerde de şah küpeli ve palabıyıklı
tasvir edilmiştir. Avrupalılar tarafından çizilmiş
bu resmin tarih ders kitaplarında kullanılması maalesef
çok büyük bir talihsizlik olmuş ve yanlış bir
Yavuz imajı oluşmuştur. Yavuz'a ait olduğu iddia edilen
bu resim bir daha tarih ders kitaplarında
kullanılmamalıdır.
İnternet Haber
____________________
Zengin bir kalp yoksa , servet çirkin bir dilencidir
Cuma, 01. Kasım 2024 05:21
