BİRLEŞMİŞ MİLLETLER
KADINLARA KARŞI HER ÇEŞİT AYRIMCILIĞIN
öNLENMESİ ULUSLARARASI SöZLEŞMESİ
Bu sÖzleşmeye taraf olan devletler,
Birleşmiş Milletler yasasının temel insan
haklarına, insan onur ve değerine ve erkeklerle
kadınların eşit haklara sahip olmaları gerektiği
inancını yenileyerek,
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin, insanlara karşı
ayrımcılığın kabul edilmezliği ilkesini
doğrulayarak ve tüm insanların Özgür olduğunu
ve eşit saygınlık ve haklara sahip olduklarını ve
bu bildiride bÖylece Öne sürülen tüm haklar ve
Özgürlüklerin cinsiyete dayalı olanlar dahil
hiçbir ayrıma uğratılmaksızın herkes
tarafından kullanılabileceğini bildirdiğini ileri
sürerek,
İnsan Hakları SÖzleşmesine Taraf Devletlerin,
kadınlar ile erkeklerin tüm ekonomik, sosyal, kültürel,
medeni ve siyasal haklardan eşit olarak yararlanmalarını
sağlamak yükümlülüğü bulunduğunu
bildirerek,
Birleşmiş Milletler ve ona bağlı uzman
kuruluşları denetiminde kabul edilmiş ve erkeklerle
kadınların eşitliğini sağlamaya
çalışan uluslararası sÖzleşmeleri
gÖzÖnünde tutarak;
Ayrıca, Birleşmiş Milletler ve ona bağlı uzman
kuruluşların kabul ettiği erkek ve kadınların
haklarının eşitliğini sağlamayı
amaçlayan kararları, bildirileri ve tavsiyeleri de gÖz
Önüne alarak;
Ancak, bu çeşitli belgelere karşın kadınlara
karşı ayrımcılığın hala sürmekte
olduğundan endişe duyarak,
Kadınlara karşı ayrımcılığın, hak
eşitliği ve insan onuruna saygı ilkelerini
çiğnediğini, kadınların erkeklerle eşit
olarak ülkelerinin siyasal, toplumsal, ekonomik ve kültürel
hayatlarına katılmalarını engellediğini, toplumun
ve ailenin refahının artmasına engel oluşturduğunu
ve kadınların ülkeleri ve insanlık hizmetinde
kullanabilecekleri olanaklarını geliştirmelerini
zorlaştıracaklarını ileri sürerek,
Yoksulluk hallerinde kadınların yiyecek, sağlık,
eğitim, Öğretim ve iş bulma ve Öteki
gereksinimlerinin karşılanması bakımından en az
olanağa sahip bulunduklarından huzursuzluk duyarak;
Hak ve adalete dayalı yeni uluslararası ekonomik düzenin
kurulmasının, kadınlarla erkekler arasındaki
eşitliği sağlamak için Önemli bir aşama
oluşturacağına inanarak;
Irk ayrımcılığının,
ırkçılığın her türünün,
sÖmürgeciliğin, saldırganlığın,
yabancı devletlere karşı işgal ve
üstünlük sağlamasının ve ülkelerin
içişlerine karışılmasının ortadan
kaldırılmasının, erkekler ile kadınların
eşit haklardan yararlanmaları için gerekli olduğunu
Önemle belirterek;
Uluslararası barış ve güvenliğin
kuvvetlendirilmesinin, uluslararası gerilimin
azaltılmasının, toplumsal ve ekonomik sistemlerine
bakılmaksızın bütün ülkeler arasında
karşılıklı işbirliğinin, genel ve tam
silahsızlanmanın ve Özellikle sıkı ve etkili bir
uluslararası denetim altında nükleer
silahsızlanmanın, ülkeler arası ilişkilerde,
adalet, eşitlik karşılıklı çıkar
ilkelerinin kabulünün ve yabancı ve sÖmürge
yÖnetimi veya yabancı işgali altında bulunan yerlerdeki
hakların kendi kaderlerini belirleme ve
bağımsızlık elde etme hakları kadar ulusal
bağımsızlık ve toprak bütünlüklerine
saygının gerçekleştirilmesinin, toplumsal gelişme
ve kalkınmaya ve bunun bir sonucu olarak da, erkeklerle kadınlar
arasında tam bir eşitliğin elde edilmesine katkıda
bulunacağına inanarak,
Bir ülkenin tam ve eksiksiz kalkınmasının, dünyada
refahın ve barışın elde edilmesinin,
kadınların erkeklerle eşit koşullarda her alanda en
üst düzeyde katkılarının gerektiğine
inanarak,
Kadınların ailenin refahına ve toplumun
kalkınmasına yaptıkları büyük
katkının henüz tam olarak
anlaşılamadığını, analığın
toplumsal Önemi ve ana-babanın aile içinde ve
çocukların büyütülmesindeki rollerini
gÖzÖnünde bulundurarak ve kadınların soyların
üremesindeki Önemli rolünün aile içinde
ayrıma neden olmaması gerektiğini, nitekim
çocukların yetiştirilmelerinin kadın ve erkek ile
toplumun bütününün sorumluluk
paylaşmalarını gerektirdiğinin bilincinde olarak,
Erkeklerle kadınlar arasında tam bir eşitliğin
gerçekleşmesi için kadınlar ile erkeklerin toplumdaki
geleneksel rollerinde bir değişiklik gereksinimi bulunduğu
bilincinde olarak,
Kadınlara Karşı Ayrımcılığın
Ortadan Kaldırılması Bildirgesinde yer alan ilkeleri
uygulamaya ve bu amaçla bu tür
ayrımcılığın her şekli ve belirtisinin
ortadan kaldırılması için gerekli Önlemleri almaya
kararlı olarak, aşağıdaki hususlarda
anlaşmışlardır:
BöLüM I
Madde 1
Bu SÖzleşmenin amaçları bakımından
“kadınlara karşı ayrımcılık”
terimi, erkeklerle kadınların eşitliği temeli
üzerinde ve medeni durumlarına bakılmaksızın
siyasal, ekonomik, toplumsal, kültürel, kişisel ya da bir
başka alanda kadınların insan hakları ve temel
Özgürlüklerinin tanınmasını, bu hak ve
Özgürlükleri kullanmalarını ve bunlardan
yararlanmalarını zedelemek ya da kaldırmak amacıyla
cinsiyet, temeli üzerinde yapılan herhangi bir ayrım,
dışlama ya da kısıtlama anlamına gelir.
Madde 2
Taraf Devletler, kadınlara karşı her türlü
ayrımı kınar ve tüm uygun yollardan yararlanarak, ve
gecikmeksizin kadınlara karşı ayrımın ortadan
kaldırılması yolunda bir politika izlemeyi kabul eder ve bu
amaçla aşağıdaki hususları üstlenir;
a. Henüz yer almıyorsa, erkeklerle kadınların
eşitliği ilkesine, anayasalarında ya da Öteki ilgili
yasalarında yer vermeyi ve yasalar ve Öteki uygun yollarla bu
ilkenin uygulamada gerçekleşmesini sağlama;
b. Kadınlara karşı her türlü ayrımı
yasaklayan, gerektiğinde yaptırımlar da dahil, yasal ve
Öteki Önlemleri benimseme;
c. Erkeklerle eşitlik temeli üzerinde kadın
haklarının yasal olarak korunmasını ve yetkili ulusal
mahkemeler ve Öteki kamu kuruluşları eliyle
kadınların herhangi bir ayrımcılık
davranışına karşı etkin korunmasını
sağlama;
d. Kadınlara karşı herhangi bir ayrımcılık
davranışı ya da uygulamasına kalkışmaktan
kaçınma ve resmi makam ve kuruluşlarının bu
yürürlüğe gÖre davranmasını
sağlama;
e. Herhangi bir kişi, Örgüt ya da girişim
tarafından kadınlara karşı ayrım
gÖzetilmesine son vermek üzere tüm uygun Önlemleri
alma;
f. Kadınlara karşı ayrım gÖzeten
yürürlükteki yasa, düzenleme, tÖre ya da
uygulamaları değiştirmek ya da kaldırmak üzere,
yasama dahil tüm uygun Önlemleri alma;
g. Kadınlara karşı ayrım gÖzeten tüm ulusal
ceza hükümlerini kaldırma.
Madde 3
Taraf Devletler Özellikle politika, toplumsal, ekonomik ve
kültürel alanlarda olmak üzere bütün alanlarda,
erkeklerle eşit olarak insan hakları ve temel
Özgürlüklerinden yararlanmalarını ve bu
hakları kullanmalarını garanti etmek amacıyla,
kadının tam gelişmesini ve ilerlemesini sağlamak
için yasal düzenleme dahil bütün uygun Önlemleri
alacaklardır.
Madde 4
1. Kadın ve erkek eşitliğini gerçekten sağlamak
için Taraf Devletlerce alınacak geçici ve Özel
Önlemler bu sÖzleşmede belirtilen cinsten bir ayrım
olarak düşünülmeyecek ve hiçbir şekilde
eşitsizlik veya farklı standartların korunması sonucunu
doğurmayacaktır. Fırsat ve uygulama eşitliği
hedeflerine ulaşıldığı zaman bu Önlemlere son
verilecektir.
2. Anneliğin korunması amacıyla bu sÖzleşmede
belirtilenler dahil, Taraf Devletlerce alınacak Özel
Önlemler, ayrımcı olarak nitelendirilmeyecektir.
Madde 5
Taraf Devletler aşağıdaki bütün uygun
Önlemleri alacaklardır:
a. Her iki cinsten birinin aşağılığı veya
üstünlüğü fikrine veya kadın ile erkeğin
kalıplaşmış rollerine dayalı
Önyargıları, geleneksel ve diğer bütün
uygulamaların ortadan kaldırılmasını sağlamak
amacıyla kadın ve erkeklerin toplumsal ve kültürel
davranış kalıplarını değiştirmek.
b. Anneliğin toplumsal bir gÖrev olarak
anlaşılmasını ve çocukların
yetiştirilmesi ve gelişiminde kadın ve erkeğin ortak
sorumluluğunun tanınmasını ÖngÖren ve her
durumda çocukların çıkarlarını her
şeyden Önce gÖzeten anlayışa dayanan bir aile
eğitimini sağlamak,
Madde 6
Taraf Devletler, kadın ticareti ve fahişeliğin
sÖmürülmesinin her şekliyle Önlenmesi için
yasama dahil bütün gerekli Önlemleri alacaklardır.
BöLüM II
Madde 7
Taraf Devletler, ülkenin politika ve kamu hayatında,
kadınlara karşı ayrımı Önlemek için
tüm Önlemleri alacaklar ve Özellikle kadınlara
erkeklerle eşit koşullarla aşağıdaki hakları
sağlayacaklardır:
a. Bütün seçimlerde ve halk oylamalarında oy kullanmak
ve halk tarafından seçilen organlara seçilebilmek,
b. Hükümet politikasının hazırlanmasına ve
uygulamasına katılmak, kamu gÖrevinde bulunabilmek ve
hükümetin her kademesinde kamu gÖrevleri yerine getirmek,
c. ülkenin kamu ve politik hayatı ile ilgili hükümet
dışı kuruluşlara ve derneklere katılmak.
Madde 8
Taraf Devletler, kadınlara, erkeklere eşit koşullarda ve
hiçbir ayrım gÖzetmeksizin, hükümetlerini
uluslararası düzeyde temsil etmek ve uluslararası
kuruluşların faaliyetlerine katılmak
fırsatını sağlamak için gerekli bütün
Önlemleri alacaklardır.
Madde 9
1. Taraf Devletler, uyrukluğun kazanılmasında,
değiştirilmesinde veya korunmasında kadınlarla erkekler
ile eşit haklar tanıyacaklar ve Özellikle bir
yabancıyla evlenmenin veya evlilik sırasında kocanın
uyruğunu değiştirmesinin, kadının da otomatik
olarak uyruk değiştirmesine, uyruksuz kalmasına veya
kocanın uyruğunu zorla almasına yol
açmamasını sağlayacaklardır.
2. Taraf Devletler, çocukların uyruğu konusunda
kadınlara erkeklerle eşit haklar sağlayacaklardır.
BöLüM III
Madde 10
Taraf Devletler, Özellikle aşağıdaki konularda
kadın erkek eşitliği esasına dayanarak eğitimde
erkeklerle eşit hakka sahip olmalarını sağlamak
için kadınlara karşı ayrımı Önleyen
bütün uygun tedbirleri alacaklardır.
a. Meslek ve sanat yÖnlendirilmesinde kırsal ve kentsel alanlarda
bütün dallardaki eğitim kurumlarına girişte ve
diploma almada okul Öncesi, genel, teknik, mesleki ve yüksek
teknik eğitiminde ve her çeşit mesleki eğitimde
eşit koşulların sağlanması.
b. Kadınların erkeklerle aynı ders programlarından
yararlanmaları, aynı sınıflara katılmaları ve
aynı düzeydeki niteliklere sahip eğitim gÖrevlerine
okul, bina ve malzemesine sahip olmaları,
c. Kadın ve erkeğin rolleriyle ilgili
kalıplaşmış kavramların eğitimin her
şeklinden ve kademesinden kaldırılması ve bu amaca
ulaşılması için karma eğitimin ve diğer
eğitimin şekillerinin desteklenmesi ve Özellikle ders
kitaplarının ve okul programlarının yeniden gÖzden
geçirilmesi ve eğitim yÖntemlerinin bu amaca gÖre
düzenlenmesi
d. Burs ve diğer eğitim yardımlarından
yararlanmaları için kadınlara erkeklerle eşit
fırsatların tanınması.
e. özellikle kadın ve erkekler arasında mevcut eğitim
açığını en kısa zamanda kapatmaya
yÖnelik yetişkin ve gÖrevsel okuma-yazma Öğretim
programları dahil sürekli eğitim programlarına
katılabilmeleri için erkeklerle eşit fırsatların
verilmesi,
f. Kız Öğrencilerin okuldan ayrılma
oranlarının düşürülmesi ve okuldan erken
ayrılan kız ve kadınlar için eğitim
programları düzenlenmesi,
g. Spor ve beden eğitimi faaliyetlerine faal olarak
katılmaları için erkeklerle eşit fırsatlar
tanınması,
h. Kadınların ailelerin sağlık ve refahını
sağlamaya yardım edecek, aile planlaması bilgisi dahil
Özel eğitici bilgiyi sağlamaları.
Madde 11
1. Taraf Devletler, iş sahibi kılma alanında kadınlara
karşı ayrımı Önlemek ve kadın erkek
eşitliği esasına dayanarak eşit haklar sağlamak
için Özellikle aşağıda belirtilen konularda
bütün Önlemleri alacaklardır:
a. Bütün insanların vazgeçilmez hakkı olan
çalışma hakkı,
b. İşe yerleştirme konularında eşit seçim
Ölçüleri uygulanması da dahil, erkeklerle eşit
işe yerleştirme olanaklarına sahip olma hakkı,
c. Serbest olarak meslek ve iş seçme hakkı, terfi, iş
güvenliği, hizmetin tüm koşulları ve
avantajlarından yararlanma hakkı, çıraklık, ileri
meslek, eğitim ve bilgi yenileme eğitimi dahil mesleki
eğitim ve tekrar eğitim gÖrme hakkı,
d. Toplumsal yardımlar dahil eşit ücret hakkı, eş
değerdeki işte eşit işlem ve işin cinsinin
değerlendirilmesinde eşit işlem gÖrme hakkı,
e. ücretli izinle birlikte Özellikle emeklilik, işsizlik,
hastalık, sakatlık, yaşlılık ve diğer
çalışamama hallerinde toplumsal güvenlik hakkı,
f. Güvenli koşullar içinde çalışma hakkı
ve sağlığın ve bu arada
doğurganlığın korunması hakkı.
2. Evlilik ve analık nedeniyle kadınlara karşı olan
ayrımı Önlemek ve etkin çalışma
hakkını sağlamak amacıyla, taraf devletler uygun
Önlemleri alacaklardır.
a. Hamilelik ve analık izni nedeniyle veya evliliğe
bağlı olarak işten çıkarma ayrımını
yasaklama, bu ayrımı yapanları cezalandırma,
b. önceki iş, kıdem ve toplumsal haklar kaybedilmeksizin
ücretli olarak analık izni veya benzeri toplumsal içerikli
Ödemeler yapmak,
c. özellikle çocuk bakım evleri ağının
kurulması ve geliştirilmesi yoluyla anne ve babanın aile
yükümlülüklerini, gÖrev sorumlulukları ve
kamu hayatına katılmayla birleştirmeyi olanaklı
kılan destekleyici toplumsal hizmetlerin sağlanmasını
desteklemek,
d. Hamilelik süresince zararlı olduğu kanıtlanan
işlerde kadınlara Özel koruma sağlamak.
3. Bu maddede yeralan konulara ilişkin koruyucu yasalar, bilimsel ve
teknik bilgi ışığı altında dÖnemsel
olarak yeniden gÖzden geçirilecek gerekirse
değiştirilecek, yürürlükten kaldırılacak
veya yenilenecektir.
____________________
kopan bir ipe, sımsıkı bir dugum atarsanız, ipin en
saglam yeri artık bu dugumdur. ama ipe her dokunusunuzda,
canınızı acıtacak tek nokta yine o dugumdur."
www.dostsesi.com
dunyaya acilan pencereniz