Atatürk üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arap Dili ve
Edebiyatı Öğretim üyesi Prof. Dr. Sadi
ÇÖğenli, ilk ansiklopedinin 1690'da Paris'te
yayınlandığının bilindiğini ancak daha eski
tarihlerde yazılan ansiklopedinin ellerinde olduğunu
sÖyledi.
ÇÖğenli, "Müellifimiz miladi 1415'de doğmuş
1501'de vefat etmiştir. Bu ansiklopedimiz 62 cilttir. Her bir cildi
200 varaktır, yani 400 sayfadır." dedi.
Atatürk üniversitesi Mavi Salon'da 'Müftü-Müderris
Sakıp Danışman'ı anma toplantısı
düzenlendi.
Çok sayıda Öğretim üyesi ve Öğrencinin
katıldığı toplantıda konuşan RektÖr
Prof. Dr. Hikmet Koçak, Erzurum'un tarihi açıdan Önemli
bir kültür kavşağında olduğunu dile getirdi.
Erzurum'un tarih boyunca yolcuların, tüccarların,
orduların geçtiği, kültürün
konaklandığı bir yer olduğunu belirten Koçak,
üniversite olarak kültürel değerleri tanıtmak ve
anmak amacıyla bu etkinliği düzenlediklerini kaydetti.
Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet
Küçükler de Erzurum'un bir tarih ve kültür
şehri olduğunu, Önemli ilim insanları
yetiştirdiğini ifade ederek, bunlardan birinin de Sakıp
Danışman Efendi olduğunu açıkladı.
İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nasrullah
Hacımüftüoğlu ise müftü -müderris
isimlerine dikkat çekti.
Müderrisin günümüzde profesÖre denk geldiğini
hatırlatan Müftüoğlu, "Bu iki ismin
kullanılması çok Önemlidir. Müderris profesÖr
demektir bugünkü anlamıyla. Merhum
Müftü-Müderris Sakıp Danışman Efendi, insan
yetiştirmeye kendisini hasr etmiştir. Hakkında yazılan
eserlere baktığınızda Sakıp Efendi ilmiyle amil,
mükemmel bir alimdi. İşi karşılıksız
okutmaktı. Biz az veya çok o nesle kavuştuk." diye
konuştu.
Arap Dili ve Edebiyatı Öğretim üyesi Prof. Dr.
Sadi ÇÖğenli de Erzurum'un yetiştirdiği
şeyhülislamlara ve bunların kütüphanesine
değindi.
Erzurumluların muazzam kütüphaneler vakfettiklerini dile
getiren ÇÖğenli, Erzurum'un ilk yetiştirdiği
Şeyhülislam Feyzullah Efendi'nin kütüphanesinde şu
ana kadar hiç bilinmeyen bir ansiklopedi bulunduğunu
vurguladı.
İlk ansiklopedinin Paris'te 1690 yılında
yayınlandığına dair bilgiler bulunduğu
hatırlatan ÇÖğenli, Feyzullah Efendi'nin
kütüphanesinde bulunan ansiklopedinin daha eski dÖnemlere
ait olduğunu açıkladı.
Ansiklopedinin tarih ve muhteva bakımından dünyada tek
olduğunun altını çizen ÇÖğenli,
ansiklopedinin dünyaca bilinmediğini ve yetkililerden
neşredilmesi için devreye girmesi gerektiğini kaydetti.
ÇÖğenli ansiklopediyle ilgili şunları
sÖyledi: "Müellifimiz miladi 1415'te doğmuş 1501'de
vefat etmiştir. Bu ansiklopedimiz 60 cilttir. Bir kişi
yazmıştır. Kaf harfine kadar gelmiştir,
bitirememiş ve vefat etmiştir. Her bir cildi 200 varaktır,
yani günümüzde 400 sayfadır. Bu kitabı, 62 cildi
doktora ve yüksek lisans talebeleriyle neşre kalksak 180 sene
lazım. İnternete girildiğinde bu ansiklopediden
bahsedilmiyor. 1690 yılındaki yazılan ansiklopediden
bahsedilir. Bizim neşrettiğimiz İSAM'ın
ansiklopedisinde de bu kitabın adı yok. Dünyanın
haberdar olmadığı bu 62 ciltlik kitabımızın
en azından ofseti yapılıp, 100 nüsha
çoğaltılmak suretiyle hem Arap hem dünya alemine
faydalanması için neşredilmesi gerekir. Burada yetkililerin
devreye girmesi gerekiyor."
Programda Sakıp Danışman'ın talebelerinden eski Diyanet
İşleri Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz ile Edebiyat
Fakültesi Arap Dili ve Edebiyatı Öğretim
üyesi Doç. Dr. Selami Bakırcı da konuştu.
Cumartesi, 07. Haziran 2025 11:59
